วัดรัตนคูหา (ถ้ำผากล้วย) วัดที่มีความสวยงาม น่าไปกราบไหว้สักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เป็นสถานที่ท่องเที่ยวอีกแห่งหนึ่งของลำปาง เส้นทางไม่ไกลจากตัวเมืองลำปางสู่วัดรัตนคูหาไม่ถึง 20 กิโลเมตร ไม่ห่างจากที่ว่าการอำเภอแม่เมาะมากนัก สามารถมองเห็นทิวทัศน์ได้ 180 องศา มองไปทางซ้ายจะเห็นหอคอยชมวิวทุ่งบัวตอง ภายใต้ถุนโบสถ์จะมีปล่องพญานาคอยู่ นักท่องเที่ยวสามารถชมความสวยงามของวัดด้วยการเดินขึ้นบันไดพญานาค จำนวน 108 ขั้น จากตีนเขาสู่อุโบสถทรงล้านนาประยุกต์ ซึ่งบริเวณตีนเขาจะมีเศียรพญานาค 9 เศียร และบนยอดเขาจะมีเศียรพญานาค 7 เศียร.
ประวัติและความเป็นมาของวัดรัตนคูหา (ถ้ำผากล้วย) วัดรัตนคูหา (ถ้ำผากล้วย) สร้างขึ้นเมื่อประมาณปี พ.ศ.2529 เดิมเป็นสำนักสงฆ์เดิมชื่อว่า “สำนักสงฆ์ถ้ำผากล้วย” เป็นวัดสังกัดนิกายธรรมยุต ตั้งอยู่น ม.8 บ้านเมาะหลวงทุก่งกล้วย ต.แม่เมาะ อ.แม่เมาะ จ.ลำปาง หลวงปู่เสมอ นิมฺมโล พร และหลวงพ่อคำภา โชติโก ทั้งสององค์จำพรรษาอยู่ที่วัดถ้ำอินทร์เนรมิตได้มาพบสถานที่สงบเหมาะแก่การเจริญภาวนา เป็นพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ ป่าแม่เมาะ จึงได้ขออนุญาติหลวงปู่พวง มรมุตฺโต เจ้าอาวาสวัดถ้ำอินทร์เนรมิต มาตั้งสำนักสงฆ์ในที่แห่งใหม่นี้มีชื่อว่า “ที่พักสงฆ์รัตนคูหาถ้าผากล้วย” โดยมีหลวงปู่เสมอ นิมฺฺมโล พร เป็นประธานสงฆ์องค์แรกของสำนักสงฆ์รัตนคูหา(ถ้ำผากล้วย) ต่อมาในปีประมาณ พ.ศ.2531-2552 พระอธิการสุพจน์(โก๊ะ)สุวใจ ได้มจำพรรษาเป็นเจ้าอาวาสของวัดนี้ ท่านได้ก่อสร้างพัฒนาปรับปรุง เสนาสนะภายในวัด อาทิ โรงครัว ศาลา หอฉันท์ ห้องน้ำ กุฎิสงฆ์ ลานธรรม กุฎิพระเถระ ฯลฯ จนเสร็จสมบูรณ์ และได้ทำเรื่องขออนุญาตใช้พื้นที่จากการมปาไม้สร้างวัดและได้รับอนุญาตให้สร้างเป็นได้เมื่อวันที่ 1 กันยายน 2554 และต่อมาท่านได้ขออนุญตั้งเป็นวัด ได้รับอนุญาตให้เป็นวัดจากสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติให้ตั้งเป็นวัดได้ในพื้นที่ 14 ไร่ 3 งาน 59,875 ตางรางวา เมื่อวันที่ 20 มิถุนายน 2556 มีชื่อว่า “วัดรัตนคูหา” แต่ชาวบ้านนิยมเรียกว่า วัดรัตนคูหา(ถ้ำผากล้วย).
วัดรัตนคูหา (ถ้ำผากล้วย) บริเวณถ้ำแห่งนี้ เนื่องจากเป็นที่สงบเหมาะแก่การภาวนา ใช้เวลาเดินถึงปากถ้ำประมาณ 10 นาที ในวันที่อากาศร้อนจัดกลับได้รับไอเย็น จากปากถ้ำที่แผ่ออกมาเชื้อเชิญให้เข้าไป หากใครอยากชมทิวทัศน์ สามารถขึ้นไปกราบนมัสการองค์พระพุทธขยันตีเมตตา ทันใจโลกนาถ ที่ประดิษฐานอยู่บนเนินเขาที่สามารถมองเห็น กฟผ.แม่เมาะ และอำเภอแม่เมาะจากมุมสูงได้ 360 องศา ภายในอุโบสถวัดหลังใหม่ยังประดิษฐาน พระประธาน พระไภษัซยคุรุ(พระกริ่งเขลางค์) ขนาดหน้าตัก 56 นิ้ว เนื้อทองแดงซึ่งได้รับการ สนับสนุนทองแดงน้ำหนักกว่า 1,500 กิโลกรัม จากอะไหล่ที่หมดสภาพใช้งานแล้วจาก กฟผ.แม่เมาะ มูลค่ากว่า 3.5 ล้านบาท ประดิษฐานเป็นพระประธาน โดยบริเวณด้านล่างบริเวณฐานของอุโบสถยังมีสิ่งอัศจรรย์คือปล่องพญานาค ซึ่งเป็นรูกว้างลึกสุดลูกหูลูกตา ซึ่งเชื่อว่าจุดดังกล่าวเป็นทางเข้าออกของพญานาค มีผู้พบเห็นภาพเหมือนพญานาคมารอรับบุญในงานประเพณีใหญ่ของวัด นอกจากนี้บริเวณวัดรัตนคูหา ยังสามารถเชื่อมต่อกับถ้ำต่างๆ ในพื้นที่ ต.แม่เมาะ ได้อีกด้วย.
อัมรินทร์ วะนะวิเชียร/ลำปาง 0987521270.
